Đầu báo nhiệt là thiết bị đầu vào, có vai trò phát hiện các dấu hiệu sớm của đám cháy để kích hoạt hệ thống báo cháy tự động. Các loại đầu báo nhiệt với nguyên lý hoạt động khác nhau sẽ phù hợp cho các môi trường khác nhau.
Đầu báo nhiệt là gì? Cơ chế hoạt động của đầu báo nhiệt
Đầu báo nhiệt (tiếng anh là heat detector) là thiết bị báo cháy phổ biến, được thiết kế có khả năng nhận biết sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ môi trường xung quanh – dấu hiệu nhận biết ban đầu của một đám cháy.
Khi có cháy ở trong phạm vi hoạt động của đầu báo, nhiệt lượng từ ngọn lửa đám cháy sẽ làm tăng nhiệt độ xung quanh, phần tử nhạy cảm trong đầu báo nhiệt sẽ nhanh chóng phát hiện ra bất thường và kích hoạt báo động để kịp thời sơ tán người và tài sản.
Cơ chế hoạt động của đầu báo nhiệt
Tuỳ theo phân loại, đầu báo nhiệt có cơ chế hoạt động khác nhau.
- Đầu báo nhiệt gia tăng: Đầu báo cháy loại này được cấu tạo từ hai cặp nhiệt điện. Một cặp có vai trò đo nhiệt độ nền trung bình của môi trường, cặp còn lại đóng vai trò theo dõi sự thay đổi nhiệt độ. Khi có sự chênh lệch nhiệt độ nhất định giữa hai cặp nhiệt điện, hệ thống sẽ phát báo động cảnh báo cháy sớm.
- Đầu báo nhiệt điện – khí nén: Đầu báo cháy loại này có khả năng báo cháy nhờ màng ngăn. Tấm màng này được thiết kế nhạy cảm với sự biến động của áp suất khi có sự thay đổi nhiệt độ. Trường hợp có cháy, nhiệt độ môi trường tăng cao, màng ngăn sẽ di chuyển tạo thành một mạch điện để kích hoạt hệ thống báo cháy.
Phân loại đầu báo nhiệt
Đầu báo nhiệt cố định
Đây là loại đầu báo cháy hoạt động phụ thuộc hoàn toàn vào yếu tố nhiệt độ của môi trường xung quanh. Khi nền nhiệt đo được ở môi trường xung quanh đạt tới ngưỡng cảnh báo (theo cài đặt) thì đầu báo nhiệt sẽ kích hoạt chế độ cảnh báo. Tuỳ theo điều kiện môi trường, người dùng có thể tự cài đặt các ngưỡng nhiệt độ cảnh báo khác nhau như 60 độ C, 70 độ C, 90 độ C...
Dựa vào thành phần đo nhiệt độ, đầu báo nhiệt cố định cũng được phân thành các loại:
- Đầu báo nhiệt sử dụng thanh lưỡng kim
- Đầu báo sử dụng chất nóng chảy eutectic
- Đầu báo nhiệt kiểu dây bằng thép (loại đầu báo nhiệt cơ – điện)
- Đầu báo nhiệt cố định điện tử.
Đầu báo nhiệt gia tăng (ROR)
Đây là loại đầu báo nhiệt có cấu tạo chính gồm một buồng khí kín có mặt dưới làm bằng hợp kim cứng dẫn điện, một lỗ nhỏ để cân bằng áp suất, một mảng đàn hồi bằng kim loại nối với một cực tín hiệu đầu báo và một bộ công tắc 2 tiếp điểm.
Đầu báo nhiệt gia tăng kích hoạt cảnh báo khi phát hiện sự gia tăng nhiệt độ bất thường của môi trường. Trường hợp có cháy, nhiệt độ gia tăng nhanh sẽ khiến không khí trong buồng kín giãn nở nhanh hơn, vượt khả năng tự cân bằng của lỗ nhỏ. Lúc này công tắc điện sẽ tự động đóng lại và phát tín hiệu cảnh báo cháy về tủ báo cháy trung tâm.
Đầu báo nhiệt và khói kết hợp
Đây là loại đầu báo cháy kết hợp được ưu điểm của cả đầu báo khói và đầu báo nhiệt. Khi sử dụng đầu báo nhiệt và khói kết hợp, dữ liệu từ đầu báo khói và nhiệt sẽ được phân tích cùng dữ liệu thời gian, nhanh chóng phát tín hiệu cảnh báo cháy sớm khi xuất hiện các dấu hiệu đầu tiên của đám cháy như nồng độ khói tăng cao, nền nhiệt tăng, gia tăng nhiệt bất thường.
Ở một số môi trường nhất định, yêu cầu cao về cảnh báo cháy, người dùng cần sử dụng đầu báo nhiệt và khói kết hợp.
Lưu ý khi lựa chọn đầu báo nhiệt
Để đảm bảo an toàn PCCC cho công trình, khi lựa chọn đầu báo nhiệt, người dùng cần quan tâm các yếu tố cơ bản dưới đây.
- Đặc tính của đám cháy: Tuỳ môi trường cụ thể, người dùng có thể chọn đầu báo nhiệt hoặc đầu báo khói. Đầu báo nhiệt thường thích hợp sử dụng trong môi trường hay xảy ra đám cháy có sự gia tăng nhiệt độ nhanh chóng (đám cháy bùng phát nhanh). Còn đầu báo khói phù hợp sử dụng trong môi trường xảy ra các đám cháy sản sinh nhiều khói (đám cháy âm ỉ).
- Vị trí lắp đặt: Môi trường không gian mở, nơi các luồng khí thường xuyên lưu thông nên lắp đầu báo tia chiếu. Đầu báo nhiệt phù hợp lắp đặt tại khu vực bếp hoặc các nhà máy sản xuất, nơi có nhiều hơi nước hay khói sản sinh ra trong quá trình sản xuất (khi này đầu báo khói dễ gặp hiện tượng báo cháy giả).
- Diện tích/ Phạm vi cần bảo vệ: Theo tiêu chuẩn TCVN 5738:2021, đầu báo nhiệt được lắp ở độ cao 3.5 mét có thể bảo vệ được diện tích 50 mét vuông.
- Khả năng chống nhiễu: Các công trình công cộng, kho bãi, nhà xưởng… thường yêu cầu đầu báo nhiệt có độ nhạy cao. Còn các khu vực phòng bệnh, máy chủ lại yêu cầu thiết bị có khả năng chống nhiễu tốt.
- Cài đặt ngưỡng nhiệt độ kích hoạt: Đối với các đầu báo cháy có khả năng tuỳ chọn cài đặt ngưỡng nhiệt độ báo động, người dùng cần căn cứ vào đặc điểm môi trường để lựa chọn đảm bảo khả năng báo cháy sớm, an toàn nhưng hạn chế các trường hợp báo cháy giả, ảnh hưởng sản xuất và sinh hoạt.
- Đối với các môi trường có nguy hiểm về cháy nổ cần lựa chọn đầu báo khói có khả năng chống cháy nổ hoặc đầu báo nhiệt chống ẩm và bụi trong môi trường độ ẩm cao, nhiều bụi.
- Tuân thủ các quy định về mặt kỹ thuật khi lắp đặt đầu báo nhiệt như vị trí lắp đặt, độ cao, khoảng cách giữa các đầu báo, tránh các vùng không khí chết dưới mái dốc hoặc khu vực nhiệt độ khó xâm nhập…
- Định kì kiểm tra và bảo dưỡng thiết bị PCCC, lưu trữ thông tin theo hồ sơ PCCC để theo dõi xuyên suốt quá trình sử dụng hệ thống.
- Trường hợp không nắm rõ các kiến thức về PCCC, chủ đầu tư cần lựa chọn đơn vị thiết kế và thi công PCCC chuyên nghiệp, sử dụng các thiết bị báo cháy chính hãng, độ bền cao.
Thành lập từ năm 2010, PhucBinh Group là nhà thầu điện nhẹ, nhà thầu cơ điện, công nghệ và PCCC uy tín, đã có nhiều năm kinh nghiệm thi công hệ thống cho các nhà máy, kho xưởng, khu công nghiệp, chung cư cao tầng, khách sạn… Đặc biệt, Phúc Bình cũng là đơn vị phân phối chính hãng thiết bị báo cháy Notifier, thiết bị báo cháy Morley, cáp chống cháy Heizka…